Terugblik op een Experience over vooruitkijken

Op uitnodiging van de Lichtkogel, The Dutch Future Society en het LEF Future Center was een aantal bijzondere gasten naar Utrecht afgereisd. Zoals Francois Jégou en Christophe Gouache van bureau Strategic Design Scenario’s uit Brussel. Zij hebben veel ervaring met visualisatie als tool om met elkaar over de toekomst te praten. Sprekend voorbeeld is hun foto van tomaten met het bij­schrift cancer prevention tomatoes. Een dergelijke foto roept allerlei vragen op over onze toekomstige kijk op gezondheid. Behalve met foto’s werken zij ook met open schetsen, collages en afgeronde beelden. De keuze voor een bepaalde visualisatie is afhanke­lijk van het soort discussie dat nodig is en het type groep. Soms gebruikt Strategic Design Scenario’s beelden die actionable futures omvatten: toekomsten die nu al realiteit kunnen zijn. Zo hebben ze gemerkt dat zij met valse reclameberichten de implementatie van een idee kunnen triggeren. Na de inleiding van Jégou en Gouache gingen de 120deelnemers zelf aan de slag met afbeeldingen uit de collectie van Strategic Design Scenario’s. In sub­groepjes werkten ze aan een visuele storyline over een mogelijke duurzame toekomst in 2036.

'Visualisatie is een effectieve manier om het gesprek over de toekomst op gang te brengen'

Visual storytelling

Ondertussen was Vanessa Jane Smith aan het werk op een groot paneel aan een kant van de zaal. Door middel vanvisual storytelling vatte zij op een beeldende manier samen wat zich om haar heen afspeelde. Deze fascinerende techniek helpt professionals om tot verdieping te komen.

Spelende organisaties

De aftrap voor het middagprogramma werd ver­zorgd door prof. dr. Igor Mayer van de NHTV in Breda, die onderzoek doet naar spelende organisa­ties en lerende systemen. ‘Augmented en mixed reality gaan de wereld veranderen’, stelt Mayer. Volgens hem kunnen we aan games principes ontlenen die ons helpen beter om te gaan met nieuwe technolo­gie. Neem het holodeck uit de serie Star Trek. Deze realistische virtuele wereld zorgt ervoor dat spelers opgaan in het verhaal. Met behulp van virtual reali­ty kunnen ze hun vaardigheden oefenen en nemen ze strategische beslissingen. Risico van het holo­deck is wel dat er verslaving kan optreden of dat spelers de realiteit uit het oog verliezen. Toch kan het werken met gametechnologie en augmented reality volgens Mayer voordeel bieden voor organi­saties die veel met data te maken hebben, zoals Rijkswaterstaat.

'Augmented en mixed reality gaan de wereld veranderen’

Impressie van de workhops

The soul never thinks without a picture – Nanon Soeters (Rozenbrood). Rozenbrood gebruikt visuele cultuur als bron van informatie en als medium om informatie over te dragen. De deelnemers merkten dat concrete beelden iets zeggen over de tijdgeest en abstracte beelden aanzetten tot denken over de toekomst.

Science Fiction Prototyping – Etienne Augé (Erasmus University)

Deelnemers aan deze workshop werden uitgedaagd om in groepjes een eigen SF-­filmscenario te beden­ken. De ‘doemscenario’s’ moesten veel impact hebben op de samenleving, maar tegelijkertijd een hoopvolle boodschap in zich dragen.

Kunst Spreekt! – Leonie Mijnlieff

Kijken naar kunst stimuleert mensen om creatief te denken, te visualiseren en zichzelf te uiten. Deelnemers merkten dat zij door te praten over de kunstwerken er steeds meer in gingen zien.

Inverse Future Engineering: – Ed Fennema (Geodan)

In de serious game RWS Imagine!, ontwikkeld in samenwerking met Rijkswaterstaat, wordt virtueel naar verschillende stedelijke toekomsten gereisd, om vervolgens de gebeurtenissen te reconstrueren die hier waarschijnlijk toe hebben geleid.

Transreality-toolkit for safety and crisis management – Harry van Boven (Transreality.com)

Het oefenen van crisismanagement gebeurt niet vaak. Maar oefenen is belangrijk, juist omdat mensen tijdens crises vooral intuïtief en vanuit hun ervaring reageren. Een virtuele trainingsomgeving, gebaseerd op echte data en met avatars, is een effectieve oplossing.

Standing Up Strategy – Nick Price (Association of Professional Futurists)

Te veel nadruk op rendement en perfectionering van een concept gaat vaak ten koste van visionair en strategisch denken. In de methode van Nick Price zorgen visualisatie en humor voor verrassende resultaten.

LEF Insight Tour: hoe faciliteer je het brein? – Frans Scheepens (LEF)

Het maakt voor het creatieve proces uit in wat voor omgeving deelnemers zich bevinden. LEF Future Center stemt de hele entourage steeds opnieuw af op de (doelen van de) bijeenkomst.

Design and Foresight – Nik Baerten & Nicole Rijkens (Pantopticon)

Nik Baerten en Nicole Rijkens deelden hun lessons learned rond verschillende manieren van verkennen en ‘design for debate’.

Visualising as part of a collaborative foresight to strategy process – Petra Wiesbrock

Beleidsmedewerkers worden geholpen bij het nemen van strategische beslissingen als ze de impact van keuzes letterlijk voor zich zien. Petra Wiesbrock demonstreerde drie bruikbare visualisatietools: Futurescaper, Parmenides Eidos en Sensemaker Cognitive Edge.

Conclusie

Aan het slot van de middag verwoordde een deel­nemer mooi de algemeen heersende conclusie: ‘We moeten veel meer met visuele concepten werken. Zo stimuleren we de betrokkenheid, de capaciteiten en de inspiratie van mensen.’

Door Erna Ovaa