Onzichtbare wereld wordt zichtbaar in Micropia
Micropia is een museum in Artis waar bezoekers kennismaken met de wereld van micro-organismen. Op interactieve en zintuiglijke wijze wordt getoond hoe bacteriën, schimmels en andere microben leven, bewegen en zich ontwikkelen. Doordat alles sterk is uitvergroot, krijgen bezoekers letterlijk een ander perspectief op het microscopische leven dat ons omringt.
Een bezoek aan Micropia vormt de inhoudelijke aftrap van de volgende editie van de Lichtkogel waarin bacteriën centraal staan. Bij binnenkomst springt een imposante levensboom direct in het oog. Deze zogenoemde ‘Tree of life’ laat de evolutionaire verwantschap tussen alle levensvormen op aarde zien. Van bacteriën tot mensen: alle organismen zijn met elkaar verbonden. De levensboom benadrukt dat bacteriën niet de uitzondering zijn, maar juist de basis en de kern van het leven.
Interactie met het onzichtbare
Micropia brengt het onzichtbare tastbaar dichtbij. Bezoekers kunnen met interactieve installaties ontdekken welke micro-organismen zich op hun huid bevinden, in hun mond leven of meereizen op een handdruk. Ook is er aandacht voor lichtgevende bacteriën, slimme samenwerkingen tussen soorten en de manier waarop microben zich verspreiden of verdedigen.
Een terugkerend onderdeel in het museum is de microbe van de maand: een presentatie die elke keer inzoomt op één specifieke microbe of bacterie. Bezoekers leren over het leefgebied, de rol van bacteriën in ecosystemen en soms ook over toepassingen in de wetenschap, techniek of industrie. Zo blijkt dat microben niet alleen afbreken, maar ook opbouwen, beschermen en vernieuwen.
Wat zijn micro-organismen eigenlijk?
De termen ‘bacterie’, ‘microbe’ en ‘micro-organisme’ worden vaak door elkaar gebruikt. Toch zijn er verschillen. Een micro-organisme is de overkoepelende term voor organismen die zo klein zijn dat je ze met het blote oog niet kunt zien. Denk aan schimmels, gisten, virussen en eencelligen. Een microbe is een informele benaming voor hetzelfde. Een bacterie is een specifieke soort micro-organisme (eencellig), met een cruciale rol in allerlei natuurlijke en kunstmatige processen.
Verwondering als ingang
Micropia wil meer dan alleen kennis overdragen: het museum wil verwondering opwekken. Het nodigt bezoekers uit om op een andere manier naar de wereld te kijken. Niet als toeschouwer van iets kleins en onbeduidends, maar als onderdeel van een groter systeem waarin micro-organismen een centrale rol spelen.
Van oudsher zijn bacteriën vooral bekend als ziekteverwekkers of vuilnismannen van de natuur. Maar Micropia laat juist hun veelzijdigheid zien: hun bijdrage aan gezondheid, innovatie, circulaire processen en zelfs cultuur. Daarmee opent het museum niet alleen nieuwe perspectieven, maar stelt ook nieuwe vragen.
Lichtkogel: bacteriën als lens op de samenleving
Een bezoek aan Micropia is de inhoudelijke start van de nieuwe editie van de Lichtkogel die dit najaar verschijnt. In deze editie wordt het onderwerp bacteriën, samen met een redactieraad, vanuit verschillende invalshoeken verkend. Wat vertellen bacteriën ons over veerkracht, verbinding en verandering?
De Lichtkogel wil maatschappelijke vraagstukken benaderen vanuit onverwachte invalshoeken. Micropia biedt daarvoor een krachtig vertrekpunt. De expositie maakt abstracte kennis voelbaar en nodigt uit om stil te staan bij wat we vaak over het hoofd zien.
Door Roos van den Hout
Micropia
ARTIS-Micropia is het eerste museum over microben ter wereld. In dit interactieve wetenschapsmuseum zie je iets wat je bijna nergens anders kan zien: microben.