Strategische Verkenningen draagt bij aan De Nationale Toekomstcursus

STT verkent in samenwerking met diverse publieke en private partijen de toekomst op verschillende (aan technologie gerelateerde) onderwerpen, met als doel betere besluiten te faciliteren voor iedereen. Carlijn Naber, kenniscoördinator bij STT, vertelt over het wat en waarom van de toekomstcursus.

“We willen met de cursus iedere Nederlander een eerste kennismaking met toekomstdenken aanbieden. Eigenlijk zijn mensen elke dag al met de toekomst bezig. Daar willen we hen ook bewust van maken. Denk aan het plannen van een vakantie of het afsluiten van een verzekering. Maar ook aan klimaatactivisten die een snelweg blokkeren of tech-ondernemers die ruimtereizen naar Mars mogelijk willen maken.”

Diversiteit aan perspectieven

Bij het opzetten van de cursus heeft Naber aan verschillende ‘toekomstexperts’ gevraagd wat er in een beginnerscursus over toekomstdenken aan bod zou moeten komen:

“Hoewel hun perspectieven onderling verschilden, werden alle experts enthousiast van een laagdrempelige toekomstcursus. We hebben bewust gekozen voor modules waarin de diversiteit aan perspectieven terugkomt. Dit zie je bijvoorbeeld ook terug in de termen die worden gebruikt: verkenningen, scenario’s, we kiezen allemaal andere bewoordingen.”

Meervoudige toekomsten

In de derde module komt het programma Strategische Verkenningen aan bod. Hierin wordt de complexiteit van toekomstdenken behandeld en gaat Erna Ovaa als gastdocent dieper in op meervoudige toekomsten: dé toekomst bestaat namelijk niet.

Ovaa legt uit dat het beter is om in verschillende soorten toekomsten te denken. Een deel van de toekomsten kun je aan de hand van trends doortrekken vanuit het heden: dit speelt nu en zal in de toekomst waarschijnlijk zo zijn. Maar een deel is ook nog onzeker, daardoor zijn er altijd meerdere toekomsten. Ook legt Ovaa uit hoe ze bijvoorbeeld gebruik maakt van de Gartner hype cycle om met collega’s het gesprek te voeren over de toekomst van bepaalde technologieën.

Toekomstdenken moeilijk maar ook mooi

Naber vertelt: “We hebben Erna gevraagd omdat we wisten dat zij vanuit de praktijk kan vertellen dat toekomstdenken moeilijk kan zijn maar ook mooi. Daarnaast kan Erna vanuit Rijkswaterstaat tastbare voorbeelden geven die laten zien waarom toekomstdenken zo belangrijk is.

De bruggen en tunnels die Rijkswaterstaat aanlegt, liggen er voor decennia. Dus je moet behoorlijk ver vooruitkijken, zodat ze ook passen in het Nederland van de toekomst. Ook vond ik mooi hoe ze vertelde dat een trend of ontwikkeling zíen nog niet zo ingewikkeld is, maar wel om ernaar te handelen. Er zijn steeds weer redenen waardoor mensen wachten met beginnen.”

Door Helen Nieuweboer