Hitte op de kaart

De ‘Klimaateffectatlas’ brengt de effecten van klimaatverandering in kaart. De atlas is een handig en slim instrument voor professionals die direct of indirect met klimaatadaptatie te maken hebben. Marit Heinen en Arjen Koekoek van Stichting CAS laten zien wat er al in beeld is gebracht op het gebied van hitte.

Een klimaatstresstest is een test die in beeld brengt hoe kwetsbaar een gebied is voor extreme neerslag, hitte, droogte en overstroming. Het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie vraagt aan alle overheden om iedere zes jaar zo’n test te doen. Een goed hulpmiddel daarbij is de ‘Klimaateffectatlas’ van stichting Climate Adaptation Services (CAS). De kaarten van de atlas zijn afkomstig van organisaties als KNMI, Wageningen University & Research (WUR) en Deltares. Dit zijn ook de founding fathers van de atlas. De kaarten worden steeds geactualiseerd: nieuwe klimaatscenario’s en inzichten worden erin verwerkt.

Hittekaart huidig klimaat
Hittekaart huidig klimaat Bron: Klimaateffectatlas, Stichting CAS
Hittekaart 2050
Hittekaart 2050 bij sterke klimaatverandering Bron: Klimaateffectatlas, Stichting Cas

Gevoelstemperatuur

Kaarten kunnen veranderingen in de tijd duidelijk maken. Zo kan een aantal kaarten in de atlas de huidige situatie en de mogelijke situatie in 2050 weergeven. Een voorbeeld is de gevoelstemperatuurkaart bij een hete zomerdag. De gevoelstemperatuur is iets anders dan de luchttemperatuur. De luchttemperatuur geeft aan hoe warm het buiten is. De gevoelstemperatuur geeft aan hoe warm een persoon het heeft in een bepaalde weersituatie. Verschillende factoren zijn van invloed zijn op de temperatuur. Voor de meeste plekken in Nederland neemt de gevoelstemperatuur in 2050 naar verwachting met 3 graden toe ten opzichte van de huidige gemiddelde -temperatuur. Op hete dagen kan de gevoelstemperatuur in veel steden boven de 45 graden komen. Daardoor neemt de leefbaarheid af. “Wat ik graag wil laten zien, is dat er heel veel gaat veranderen”, vertelt Marit Heinen van Stichting CAS. “En ik wil het signaal afgeven dat we iets moeten doen. Dat is de belangrijkste boodschap van de Klimaateffectatlas.”

Door Hilde Roothart

Hoe werkt de Klimaateffectatlas?

De Klimaateffectatlas is te vinden op www.klimaateffectatlas.nl. “Daar begin je bij de kaartviewer”, legt Arjen Koekoek van Stichting CAS uit. “Vervolgens kun je kiezen voor vier thema’s: wateroverlast, droogte, hitte en overstroming. Als je kiest voor hitte komen alle kaarten over hitte tevoorschijn, zoals het aantal tropische dagen en de langste reeks opvolgende zomerse dagen.” De kaarten maken de verschillen tussen regio’s, stad en platteland, land en water, plant en steen zichtbaar. En ze maken het effect van klimaatverandering duidelijk. De Hittekaart die de gevoelstemperatuur weergeeft, is een heel gedetailleerde kaart voor de dagsituatie. Er is informatie over de opwarming van oppervlaktewater. Ook is er een kaart over de afstand tot koelte. Daaruit blijkt dat op heel veel plekken de richtlijn van 300 meter niet wordt gehaald. Aan de hand van een aantal vragen word je door de kaarten geleid. Zo wordt stap voor stap duidelijk hoe en waar verbeteringen kunnen worden doorgevoerd.


Marit Heinen

Marit Heinen

Marit Heinen is projectmanager bij stichting Climate Adaptation Services (CAS). Daarvoor was ze projectmanager bij het nationale onderzoeksprogramma Kennis voor Klimaat. In 2007 was ze al voor het eerst betrokken bij de ontwikkeling van de Klimaateffectatlas.

Arjen Koekoek

Arjen Koekoek

Arjen Koekoek is adviseur en specialist geografisch informatiesysteem (GIS) bij stichting Climate Adaptation Services (CAS). Hij is wat je noemt een kaartofiel. Koekoek neemt gebruikers mee in de toepassing van informatie uit de Klimaateffectatlas.

Klimaateffectatlas

Door klimaatverandering worden de zomers heter en de winters zachter en natter. Bovendien stijgt de zeespiegel en nemen de weersextremen toe. Dit betekent dat piekneerslagen, hitte, droogte en intenser kunnen zijn en vaker kunnen voorkomen. De Klimaateffectatlas helpt je om een eerste indruk te krijgen van deze gevolgen van klimaatverandering voor je eigen gebied.

“Kaarten kunnen veranderingen in de tijd duidelijk maken”

Wat is gevoelstemperatuur?

Gevoelstemperatuur klein

Download het bestand in een hoge resolutie Bron: Stichting CAS