Spreek jij de taal van hitte?

Als je samen aan de slag wilt met de klimaatopgave, moet je ook dezelfde taal spreken. Wie heeft het waarover? En wat wordt er eigenlijk bedoeld met hitte? Daarom heeft Geonovum een woordenboek over hitte samengesteld.

Hitte

informatie (de, -s v.) 1. Voordat je informatie kunt uitwisselen, moet je eerst begrijpen waar je het over hebt. Doe je dat niet, dan gaat het mis. Dan wordt Delft in het ene onderzoek de een-na-groenste stad van Nederland genoemd (Sweco Nederland). En wordt de stad in een andere bron uitgeroepen tot een van de meest versteende steden (Natuur & Milieu).

werkveld (het, -en o.) 1. Om een goed woordenboek te maken, moet je eerst met het werkveld in gesprek. Dit om in kaart te brengen welke termen van belang zijn. Sommige termen hebben al een definitie. Voor andere begrippen bestaat geen term. Deze moet dan nog worden gevonden.

hiërarchie (de, -ën v.) 1. Veel begrippen zijn ondergebracht in een hiërarchische indeling. Dit geeft steun bij het maken van definities. 2. Een voorbeeld is de term ‘temperatuur’. Er zijn allerlei verschillende soorten temperatuur – denk aan gevoelstemperatuur – die weer op verschillende manieren kunnen worden gemeten. 3. Om tot een eenduidige definitie te komen, worden niet alleen bronnen geraadpleegd, maar ook een werkgroep. Deze bestaat uit experts van onder meer stichting CAS, de ministeries van LNV en IenW, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), gemeente Rotterdam en het RIVM.

definitie (de, -s v.) 1. Wat is dan de definitie van hitte? Is dat de natuurkundige definitie? In het dagelijks gebruik wordt die over het algemeen niet bedoeld. Dus wat is het dan wel? Bedoelen we een dag die heel warm is? Of bedoelen we de opwarming over de tijd heen? 2. Met een hittegolf weten we wat we bedoelen. Of duiden we daarmee ook een hele warme periode in de winter aan? Dat is een stuk minder voor de hand liggend. Dus moet er een nieuwe term worden vastgesteld.

aanpassing (de, -en v.) 1. Taal verandert door de jaren heen. Een woordenboek moet je dan ook bijwerken en uitbreiden. Dat wat er nu ligt is een mooie eerste aanzet, maar het is nog niet perfect. 2. Het woordenboek biedt houvast voor wat we bedoelen met een groot aantal termen die dagelijks met betrekking tot hitte worden gebruikt. Maar ook onze definitie van hitte zal veranderen naarmate het klimaat verandert. Nu vinden we 25 graden en warmer hitte. In de toekomst leggen we deze grens misschien wel bij 30 graden.

toepassing (de, -en v.) 1. Het doel van het woordenboek is duidelijk: beginnen met het spreken van dezelfde taal. Pas daarna kun je informatie uitwisselen om de klimaatproblematiek op te lossen. 2. Voor nu ligt het initiatief bij het vakgebied dat met zijn voeten in de klei, of uitgedroogde grond, het woordenboek moet gaan gebruiken. Pas dan kunnen we kijken naar een informatiemodel om data en kennis effectief in te zetten voor de klimaatproblematiek rondom hitte.

Door Claudia Hovius


Linda van den Brink

Linda van den Brink

Linda van den Brink is adviseur standaardisatie geo-informatie bij Geonovum. Met een achtergrond in literatuurwetenschap, document- en informatieanalyse is ze expert op het gebied van standaarden voor de uitwisseling en ontsluiting van geo-informatie.

Gerard Trouborst

Gerard Trouborst

Gerard Trouborst is als informatiemodelleur bij Geonovum betrokken bij de ontwikkeling van diverse modellen. Hij heeft een achtergrond in de sociale geografie en planologie.

In opdracht van het ministerie van I&W werkt Geonovum aan een begrippenkader (‘woordenboek’) en een eerste aanzet tot een informatiemodel voor het thema hitte.

Woordenboek Hitte

Boek

Het woordenboek over hitte uitproberen?