De stand van ons fietsland
De belangrijkste ontwikkeling van de laatste jaren? Volgens onderzoeker Mathijs de Haas is dat zonder enige twijfel de opkomst van de elektrische fiets. De Haas werkt bij het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), een onafhankelijk onderdeel van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het KiM helpt het ministerie om kennisgedreven beleid op het gebied van mobiliteit te ontwikkelen. De brochure ‘Fietsfeiten: nieuwe inzichten’ van het KiM is het resultaat van onderzoek naar de stand van fietsen in Nederland.
Figuur 1 Verdeling van het aantal verplaatsingen naar vervoerwijze
Meer dan een kwart (28%) van de verplaatsingen wordt (voornamelijk) per fiets afgelegd.
Figuur 2 Verdeling van de afgelegde afstand naar vervoerwijze
Het aandeel van de fiets in de afgelegde afstand is 8%. Nederlanders fietsen gemiddeld 3,0 km per dag.
Figuur 3 Verdeling naar motief op basis van de afgelegde afstand op de fiets
46% van de afgelegde fietsafstand is voor vrijetijdsdoeleinden. Daarna volgen de reismotieven woon-werkverkeer en onderwijs.
Figuur 4 Aandeel van de fiets in verplaatsingen naar stedelijkheid woongemeenten
Mensen die in meer stedelijke gebieden wonen, fietsen relatief meer dan mensen in minder- of niet-stedelijke gebieden.
Figuur 5 Aandeel van vervoerwijzen per afstandsklasse
Voor afstanden vanaf 3,7 km is de auto populairder dan de fiets.
Mobiliteit in Nederland voor 2022-2026
Het fietsgebruik (de afgelegde afstand) zal in 2022 weer boven dat van 2019 komen; in 2026 is de afgelegde afstand naar verwachting 9% hoger dan in 2019 (basisraming van het KiM 2021).
Een belangrijke drijfveer hiervoor is de toename van het aantal e-bikes. Het KiM verwacht dat het aandeel van de e-bike in het totale fietsgebruik toeneemt van 24% in 2019 naar 46% in 2026. De met de e-bike afgelegde afstand neemt tussen 2019 en 2026 toe met circa 110% (basisraming van het KiM 2021).
De daling in het gebruik van de gewone fiets zet door: de afgelegde afstand met de gewone fiets daalt tussen 2019 en 2026 met 23% (basisraming van het KiM 2021).
Figuur 6 Aandeel e-bike in de totaal afgelegde fietsafstand naar leeftijd
Het aandeel e-bike in de totaal afgelegde fietsafstand is toegenomen voor alle leeftijdsgroepen. Het aandeel groeit het sterkst voor de groep mensen onder de 65 jaar.
Figuur 7 Bezit fiets (links) en e-bike (rechts) per leeftijds- en gewichtscategorie
Fietsbezit ligt hoger bij mensen met een gezond gewicht dan bij mensen met overgewicht of obesitas. Voor het bezit van een elektrische fiets geldt juist het omgekeerde.
Figuur 8 Antwoord op stelling ‘Gebruik van deze vervoerwijze vind ik ontspannend’
Mensen die wandelend of fietsend naar het werk gaan, zijn vaker tevreden, minder gestrest, meer ontspannen en beleven meer vrijheid dan mensen die dat met de auto doen.
Figuur 9 Ruimtebeslag per vervoerwijze
Een rijdende fiets neemt 28 keer minder ruimte in beslag dan een rijdende auto. Een geparkeerde fiets neemt 10 keer minder ruimte in dan een geparkeerde auto.
Meer fietsen bespaart broeikasgassen en betekent schonere lucht
Jaarlijks maken Nederlanders veel korte autoritten. Wanneer mensen gaan fietsen in plaats van de huidige benzineauto te nemen, heeft dit een positief effect op het milieu. Fietsen gaat immers niet gepaard met uitstoot van CO2, stikstofoxiden (NOX) en fijnstof (PM10).
- Wanneer mensen gaan fietsen in plaats van de auto te nemen, bespaart dit gemiddeld 138 g CO2, 0,13 g NOX en 4 mg fijnstof per km.
- Jaarlijks worden er 3,6 miljard autoritten korter dan 7,5 km gemaakt. Wanneer al deze korte autoritten met de fiets zouden worden afgelegd, bespaart dit 1,8 Mton CO2, 1,8 kton NOX en 0,05 kton fijnstof per jaar.
- Wanneer alle autoritten tot 15 km (4,9 miljard per jaar) met de fiets zouden worden afgelegd, bespaart dit 3,8 Mton CO2, 3,7 kton NOX en 0,11 kton fijnstof per jaar.
Delen
Mathijs de Haas doet bij het KiM met name onderzoek naar personenmobiliteit, met de nadruk op actieve vervoerwijzen, zoals fietsen en lopen. Hij werkt aan verschillende onderzoeken op dit gebied, zoals over de potentie van de e-bike en de relatie tussen attitudes en reisgedrag.
Bronnen
Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM, 2020) Fietsfeiten: nieuwe inzichten, KiM (2021) Mobiliteitsbeeld 2021
Overzicht van artikelen
