Publieke belangen op het internet van morgen

Digitaliseringsstrategie

Twee speerpunten had de nieuwe Europese Com­missie toen ze eind 2019 aantrad: duurzaamheid én digitalisering. 'Er is daardoor een toename van digitaliseringsbeleid onder deze Commissie', stelt Thomas Faber: 'Je hebt bijvoorbeeld de Digital Markets Act, die voorkomt dat grote internetplatformen optreden al monopolist, en de Digital Services Act, die de verantwoordelijkheden van platformen bij illegale online content aanscherpt. Ook is er een Data Governance Act ontworpen, die onder andere de neutraliteit van databemiddelingsdiensten reguleert. En in april is een wetsvoorstel over kunstmatige intelligen­tie gelanceerd.'

Om grip te houden op de digitale wereld van morgen is een overheidsvisie noodzakelijk. Dat beseft men in zowel Brussel als Den Haag. Faber: 'Anders word je een speelbal van grote marktpartijen en landen die de Europese waarden niet hooghouden.' In 2018 kwamen de samenwerkende ministeries van Economische Zaken en Klimaat, Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken daarom met de Nederlandse Digitaliseringsstrategie. In de Tweede Kamer is sinds de verkiezingen van maart 2021 bovendien een vaste kamercommissie Digitale Zaken ingesteld.

Publieke belangen opnieuw borgen

Een kwart eeuw na de opkomst van het commerciële internet staan we eerder aan het begin dan aan het eind van de digitale transitie. Kijk naar de komst van 5G-internet, groeiende dataverwerking en -opslag, digitale platforms en de dominantie van cloud com­puting. 'Dit alles zorgt dat aloude overheidsthema's opnieuw geijkt moeten worden', vertelt Faber. 'Veel publieke belangen die hierin spelen, zijn op zichzelf niet nieuw: eerlijke concurrentie, keuzevrijheid voor afnemers, veiligheid en privacy. Maar die moeten opnieuw geborgd worden.' Mogelijkheden datagebruik benutten

Het is zaak de samenhang te blijven zien, stelt Faber. 'We moeten de randvoorwaarden versterken en de kansen grijpen. Je wilt de mogelijkheden van data­gebruik benutten, maar wel op een veilige manier en met behoud van privacy. Je wilt de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie gebruiken, zodat in de zorg betere diagnoses kunnen worden gesteld, op een verantwoorde manier. Nederland moet aantrek­kelijk blijven voor bedrijven en maatschappelijke waarden als eerlijke concurrentie, inclusiviteit en privacy waarborgen. Daarnaast willen we dat de openheid, vrijheid en veiligheid van het internet behouden blijven. We willen voorkomen dat er door geopolitieke veranderingen een ‘splinternet' ontstaat, met in elke wereldregio een eigen afgeslo­ten internet. Om dat te doen, praten we mee op het internationale toneel, zoals in de organisaties Inter­net Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN) en de International Telecommunication Union.'

Door Jurgen Tiekstra